Terms for subject Environment containing an

Irish	Polish
acht an Chomhphobail	przepis Wspólnot Europejskich
ailtireacht inbhuanaithe ó thaobh an chomhshaoil de	architektura przyjazna środowisku architektura przyjazna środowisku opiera się o pięć zasad: 1. zdrowe środowisko wewnętrzne, 2. efektywność użytkowania energii, 3. materiały ekologicznie przyjazne, 4. formy zgodne ze środowiskiem, 5. prawidłowy projekt
Airgeadas an Chomhphobail	finanse Wpólnoty Europejskiej zasoby finansowe Wspólnoty Europejskiej
An Afraic	Afryka
An Afraic Láir	Afryka Środkowa
An Afraic Thiar	Afryka Zachodnia
An Afraic Thoir	Afryka Wschodnia
An Afraic Thuaidh	Afryka Północna
An Aigéine	Oceania
an Ard-Stiúrthóireacht um Chaomhnú Comhshaoil	Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska
an Binse Coiriúil Idirnáisiúnta don Iar-Iúgslaiv	Międzynarodowy Trybunał ds. Ścigania Osób Odpowiedzialnych za Poważne Naruszenia Międzynarodowego Prawa Humanitarnego Popełnione na Terytorium Byłej Jugosławii
an Bunachar Sonraí Tagartha Eorpach maidir leis an Saolré	europejska referencyjna baza danych na temat cyklu życia produktów
an Bunachar Sonraí Tagartha Idirnáisiúnta maidir leis an Saolré	międzynarodowy referencyjny system danych na temat cyklu życia produktów
an Bunachar Sonraí Tagartha Idirnáisiúnta maidir leis an Saolré	system ILCD
an Chomhairle Artach	Rada Arktyczna
an Chomhairle Chomhshaoil Eorpach	Europejska Rada Ochrony Środowiska
an Chreat-treoir Uisce	Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej
an Chreat-treoir Uisce	dyrektywa ramowa wodna
an Chreat-treoir Uisce	ramowa dyrektywa wodna
an Chúirt Bhreithiúnais Eorpach	Europejski Trybunał Sprawiedliwości organ UE pełniący funkcję sądu międzynarodowego, konstytucyjnego,administracyjnego; jako sąd międzynarodowy rozstrzyga wszelkie spory pojawiające się przy realizacji traktatów i dotyczące naruszenia prawa europejskiego; jest instancją odwoławczą od decyzji Komisji Europejskiej
an Chúirt Bhreithiúnais Idirnáisiúnta	Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości - główny organ ONZ; działa na podstawie statutu będącego integralną częścią Karty Narodów Zjednoczonych; rozpatruje spory pomiędzy państwami członkowskimi, jeżeli zostały mu one przekazane za zgodą wszystkich stron sporu
An Ciste Airgeadaíochta Eorpach	Europejski System Walutowy organizacja utworzona w 1979 r. dla koordynowania polityki finansowej i kursów wymiany walut w Europie
an Ciste Domhanda Fiadhúlra	Światowy Fundusz na rzecz Przyrody
An Ciste Eorpach Airgeadaíochta	Europejski Fundusz Walutowy fundusz w ramach Europejskiego Sytemu Walutowego zasilany przez kraje członkowskie Wspólnoty Europejskiej w celu m.in.stabilizacji kursów walut
An Ciste Idirnáisiúnta Airgeadaíochta	Międzynarodowy Fundusz Walutowy organizacja międzynarodowa ustanowiona w 1944 r.
an Ciste um Theicneolaíocht Ghlan	Fundusz Czystych Technologii
an Clár Idir-Rialtasach maidir le Beartas Eolaíochta um Sheirbhísí Bithéagsúlachta agus Éiceachórais	Międzyrządowa Platforma Naukowo-Polityczna w sprawie Różnorodności Biologicznej i Funkcjonowania Ekosystemów
an Clár Oibre Eorpach Teicneolaíochta maidir le Gléasraí Cumhachta Breosla Iontaise atá Saor ó Astaíochtaí	europejska platforma technologiczna na rzecz elektrowni na paliwa kopalne z zerową emisją
an Coimisiún chun Muirthimpeallacht Mhuir Bhailt a Chosaint	Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku
an Coimisiún chun Muirthimpeallacht Mhuir Bhailt a Chosaint	komisja helsińska
an Coinbhinsiún Idirnáisiúnta ar Chórais Dhíobhálacha Frithsmálaithe ar Longa a Rialú	Międzynarodowa konwencja o kontroli szkodliwych systemów przeciwporostowych stosowanych na statkach
an Coinbhinsiún Idirnáisiúnta ar Dhliteanas Sibhialta i leith Damáiste ó Ola-Thruailliú	Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami
an Coinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir le hUllmhacht, Freagairt agus Comhar i dtaca le hOla-Thruailliú	Międzynarodowa konwencja o gotowości do zwalczania zanieczyszczeń morza olejami oraz współpracy w tym zakresie
an Coinbhinsiún Idirnáisiúnta maidir le hUllmhacht, Freagairt agus Comhar i dtaca le hOla-Thruailliú	konwencja OPRC
an Coinbhinsiún Idirnáisiúnta um Idirghabháil ar an Mórmhuir i gcás Taismí ó Ola-Thruailliú	Międzynarodowa konwencja dotycząca interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia olejami
an Coinbhinsiún lena socraítear an aois íosta iontrála do leanaí don fhostaíocht mar fheisteoirí agus mar stócálaithe	Konwencja nr 15 Międzynarodowej Organizacji Pracy ustalająca najniższy wiek dopuszczania młodocianych do pracy w pomieszczeniach podpokładowych i w kotłowniach
an Coinbhinsiún lena socraítear an aois íosta iontrála do leanaí don fhostaíocht thionsclaíoch	Konwencja nr 5 Międzynarodowej Organizacji Pracy w sprawie określenia najniższego wieku dopuszczania dzieci do pracy przemysłowej
an Coinbhinsiún maidir le Beo-acmhainní Muirí san Antartach a chaomhnú	Konwencja o zachowaniu żywych zasobów morskich Antarktyki
an Coinbhinsiún maidir le Caomhnú Fhiadhúlra agus Ghnáthóga Nádúrtha na hEorpa	Konwencja o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk
an Coinbhinsiún maidir le Clásail Saothair i gConarthaí Poiblí	Konwencja nr 94 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca postanowień o pracy w umowach zawieranych przez władze publiczne
an Coinbhinsiún maidir le Comhoibriú um Chosaint agus um Úsáid Inbhuanaithe na Danóibe	Konwencja w sprawie współpracy na rzecz ochrony i trwałego użytkowania Dunaju
an Coinbhinsiún maidir le Comhoibriú um Chosaint agus um Úsáid Inbhuanaithe na Danóibe	konwencja o ochronie Dunaju
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint agus Úsáid Sruthchúrsaí Trasteorann agus Lochanna Idirnáisiúnta	Konwencja o ochronie i użytkowaniu cieków transgranicznych i jezior międzynarodowych
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint an Chomhshaoil tríd an Dlí Coiriúil	Konwencja o ochronie środowiska poprzez prawo karne
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint Mhuirthimpeallacht agus Réigiún Cósta na Meánmhara	Konwencja o ochronie środowiska morskiego i regionu przybrzeżnego Morza Śródziemnego
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint Mhuirthimpeallacht agus Réigiún Cósta na Meánmhara	konwencja barcelońska
an Coinbhinsiún maidir le cosaint mhuirthimpeallacht an Atlantaigh Thoir Thuaidh	Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru północno-wschodniego Atlantyku
an Coinbhinsiún maidir le cosaint mhuirthimpeallacht an Atlantaigh Thoir Thuaidh	konwencja OSPAR
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint Mhuirthimpeallacht Limistéar Mhuir Bhailt, 1992	Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego, 1992
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint Mhuirthimpeallacht Limistéar Mhuir Bhailt	Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego
an Coinbhinsiún maidir le Cosaint Mhuirthimpeallacht Limistéar Mhuir Bhailt	konwencja helsińska
an Coinbhinsiún maidir le cosaint na Réine i gcoinne truailliú ceimiceach	Konwencja w sprawie ochrony Renu przed zanieczyszczeniem chemicznym
an Coinbhinsiún maidir le Dliteanas Sibhialta i leith Damáiste atá mar thoradh ar Ghníomhaíochtaí atá Contúirteach don Chomhshaol	Konwencja o odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone działalnością niebezpieczną dla środowiska
an Coinbhinsiún maidir le hAerthruailliú Trasteorann Fadraoin	Konwencja w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości
an Coinbhinsiún maidir le hAerthruailliú Trasteorann Fadraoin	konwencja genewska
an Coinbhinsiún maidir le hIascaireacht agus Caomhnú Beo-acmhainní i Muir Bhailt agus sna Beilteanna	Konwencja o rybołówstwie i ochronie żywych zasobów w Morzu Bałtyckim i Bełtach sporządzona w Gdańsku dnia 13 września 1973 r.
an Coinbhinsiún maidir le Measúnacht Tionchair Timpeallachta i gComhthéacs Trasteorann	Konwencja o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym
an Coinbhinsiún maidir le Measúnacht Tionchair Timpeallachta i gComhthéacs Trasteorann	konwencja z Espoo
an Coinbhinsiún maidir le Rochtain ar Fhaisnéis, le Rannpháirteachas an Phobail sa Phróiseas Cinnteoireachta agus le Rochtain ar Cheartas in Ábhair Chomhshaoil	konwencja z Aarhus
an Coinbhinsiún maidir le Rochtain ar Fhaisnéis, le Rannpháirteachas an Phobail sa Phróiseas Cinnteoireachta agus le Rochtain ar Cheartas in Ábhair Chomhshaoil	Konwencja o dostępie do informacji, udziale społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępie do sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska
an Coinbhinsiún maidir le Toirmeasc ar Úsáid Mhíleata nó aon Úsáid Naimhdeach eile a bhaint as Teicníochtaí Modhnaithe Comhshaoil	Konwencja o zakazie wykorzystywania technik modyfikacji środowiska w celach wojskowych lub innych celach wrogich
an Coinbhinsiún maidir le Trádáil Idirnáisiúnta i Speicis Fauna agus Flora Fiáine i mBaol	Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem
an Coinbhinsiún maidir le Trádáil Idirnáisiúnta i Speicis Fauna agus Flora Fiáine i mBaol	konwencja waszyngtońska
an Coinbhinsiún maidir leis an Athrú Aeráide	Ramowa konwencja ONZ w sprawie zmian klimatu
an Coinbhinsiún maidir leis an Meáchan a Mharcáil ar Phacáistí Troma arna nIompar in Árthaí	Konwencja nr 27 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca wskazywania wagi na ciężkich przesyłkach przewożonych na statkach
an Coinbhinsiún maidir leis an Muir Dhubh a Chosaint ar Thruailliú	Konwencja w sprawie ochrony Morza Czarnego przed zanieczyszczeniem
an Coinbhinsiún maidir leis an Muir Dhubh a Chosaint ar Thruailliú	konwencja bukareszteńska
an Coinbhinsiún um Chosaint na Danóibe	Konwencja w sprawie współpracy na rzecz ochrony i trwałego użytkowania Dunaju
an Coinbhinsiún um Chosaint na Danóibe	konwencja o ochronie Dunaju
an Coinbhinsiún um Dhliteanas Sibhialta	Międzynarodowa konwencja o odpowiedzialności cywilnej za szkody spowodowane zanieczyszczeniem olejami
an Coinbhinsiún um Thírdhreach na hEorpa	Europejska konwencja krajobrazowa
an Coiste chun an Mhuirthimpeallacht a Chosaint	Komitet Ochrony Środowiska Morskiego
an Coiste chun na Treoracha maidir le Bacainní Teicniúla ar Thrádáil Substaintí agus Ullmhóidí Contúirteacha a Oiriúnú d'Ascnamh Teicniúil	Komitet ds. Dostosowania do Postępu Technicznego Dyrektyw dotyczących Usuwania Barier Technicznych w Handlu Niebezpiecznymi Substancjami i Preparatami
an Coiste um Chomhlíonadh	Komitet ds. Zgodności z Protokołem z Kioto
an Coiste um Chomhlíonadh	Komitet ds. Zgodności
an Coiste um Chomhlíonadh Phrótacal Kyoto	Komitet ds. Zgodności z Protokołem z Kioto
an Coiste um Chomhlíonadh Phrótacal Kyoto	Komitet ds. Zgodności
an Coiste um Oiriúnú na Treorach maidir le hÉin Fhiáine a Chaomhnú don dul chun cinn eolaíoch agus teicniúil	Komitet ds. Dostosowania do Postępu Naukowo-Technicznego Dyrektywy w sprawie Ochrony Dzikiego Ptactwa ORNIS
an Coiste um Thrádáil in Fauna agus in Flora Fiáine	Komitet ds. Handlu Dziką Fauną i Florą
an Comhaontú maidir le Céiticigh Bheaga sa Mhuir Bhailt, san Atlantach Thoir Thuaidh, i Muir Éireann agus sa Mhuir Thuaidh a Chaomhnú	Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku i Morza Północnego
an Comhaontú maidir le Céiticigh Bheaga sa Mhuir Bhailt, san Atlantach Thoir Thuaidh, i Muir Éireann agus sa Mhuir Thuaidh a Chaomhnú	Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku, Północno-Wschodniego Atlantyku, Morza Irlandzkiego i Północnego
an Comhaontú maidir le Céiticigh Bheaga sa Mhuir Bhailt, san Atlantach Thoir Thuaidh, i Muir Éireann agus sa Mhuir Thuaidh a Chaomhnú	porozumienie ASCOBANS
an Comhaontú maidir leis an gCoimisiún Idirnáisiúnta um Chosaint na Réine ar Thruailliú	porozumienie dotyczące Międzynarodowej Komisji ds. Ochrony Renu przed Zanieczyszczeniem
an Comharchlár chun Faireachán agus Measúnú a dhéanamh ar Tharchur Fadraoin Truailleán Aeir san Eoraip	Wspólny program monitoringu i oceny przenoszenia zanieczyszczeń powietrza na dalekie odległości w Europie
an Comhchóras um Fhaisnéis Chomhshaoil	wspólny system informacji o środowisku
an Comhghnóthas um Chealla Breosla agus um Hidrigin	wspólne przedsiębiorstwo na rzecz technologii ogniw paliwowych i technologii wodorowych
an Comhghnóthas um Chealla Breosla agus um Hidrigin	wspólne przedsiębiorstwo FCH
an Comhshaol: Rialachas agus Faisnéis	zarządzanie i informacja w zakresie środowiska
an Creat Gníomhaíochta um Oiriúnú	ramy działań dostosowawczych
an domhan	świat Ziemia jako miejsce bytowania człowieka wraz ze wszystkim, co na niej istnieje
an Eoraip	Europa
an Fóram Ardleibhéil Polaitíochta um Fhorbairt Inbhuanaithe	Forum Polityczne Wysokiego Szczebla ds. Zrównoważonego Rozwoju
an geilleagar	gospodarka system działań i zarządzania, którymi posługuje się społeczeństwo w celu użytkowania zasobów i produkcji dóbr; organizacja produkcji, sposoby produkcji
an Ghníomhaireacht Chomhshaoil Eorpach	Europejska Agencja Środowiska ustanowiona jako prawnie niezależna jednostka Wspólnoty Europejskiej w 1990 r.; nadrzędnym celem Agencji jest wspieranie zrównoważonego rozwoju i pomoc w osiąganiu istotnej i wymiernej poprawy stanu środowiska w Europie poprzez dostarczanie aktualnych, istotnych i wiarygodnych informacji o środowisku ośrodkom decyzyjnym i społeczeństwu; "Porozumienie między Wspólnotą Europejską a Rzeczpospolitą Polską w sprawie uczestnictwa w Europejskiej Agencji Środowiska oraz Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji" weszło w życie 1 stycznia 2003 r.
an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil	Europejska Agencja Ochrony Środowiska
an Ghníomhaireacht Eorpach Chomhshaoil	Europejska Agencja Środowiska
an Gréasán Domhanda	baza danych WWW zbiór dokumentów hipertekstowych powiązanych ze sobą i używanych w Internet
an Grúpa Ardleibhéil Eorpach maidir le Sábháilteacht Núicléach agus le Bainistíocht Dramhaíola	Europejska Grupa Organów Regulacyjnych ds. Bezpieczeństwa Jądrowego
an Grúpa Ardleibhéil Eorpach maidir le Sábháilteacht Núicléach agus le Bainistíocht Dramhaíola	Europejska Grupa Wysokiego Szczebla ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Gospodarowania Odpadami
an Grúpa Eorpach Rialaitheoirí um Shábháilteacht Núicléach	Europejska Grupa Organów Regulacyjnych ds. Bezpieczeństwa Jądrowego
an Grúpa Eorpach Rialaitheoirí um Shábháilteacht Núicléach	Europejska Grupa Wysokiego Szczebla ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Gospodarowania Odpadami
an-imchoimeádach agus an-inbhithbhailithe	bardzo trwały i wykazujący bardzo dużą zdolność do bioakumulacji
an Institiúid Chomhordúcháin um Dhianfhaireachán Foraoisí	Instytut Koordynacji Intensywnego Nadzoru Lasów
an Institiúid Comhshaoil	Instytut Środowiska Naturalnego
An Limistéar Meánmhara	obszar śródziemnomorski zbiór wysp i krajów morza śródziemnego leżącego pomiędzy Europą, Afryką i Azją, połączonego z Oceanem Atlantyckim przez Cieśninę Gibraltarską na zachodzie; obejmuje morza: Tyrreńskie, Adriatyckie, Egejskie i Jońskie
an Líonra Sonraí um Chóras Idirnáisiúnta de Shonraí Tagartha ar Smaointeoireacht Saolré	sieci danych w ramach systemu ILCD
an Mheánmhuir	Morze Śródziemne
An Mhuir Dhubh	Morze Czarne definicja zbędna
an Painéal Idir-Rialtasach ar an Athrú Aeráide	Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu
an Plean Gníomhaíochta um Fhoraoiseacht Thrópaiceach	Plan działania na rzecz ochrony lasów tropikalnych
an prionsabal go dtabharfar tosaíocht do bhearta chun damáiste don chomhshaol a leigheas ag an bhfoinse	zasada naprawiania szkody w pierwszym rzędzie u źródła
an prionsabal go dtabharfar tosaíocht do bhearta chun damáiste don chomhshaol a leigheas ag an bhfoinse	zasada usuwania szkód u źródła
an Prótacal a ghabhann le Coinbhinsiún 1979 ar Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin maidir le Truailleáin Orgánacha Mharthanacha	protokół w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych TZO z 1998 roku
an Prótacal a ghabhann le Coinbhinsiún 1979 ar Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin maidir le Truailleáin Orgánacha Mharthanacha	protokół z Aarhus
an Prótacal a ghabhann le Coinbhinsiún 1979 ar Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin maidir le Truailleáin Orgánacha Mharthanacha	protokół z Aarhus z 1998 roku w sprawie trwałych zanieczyszczeń organicznych
an Prótacal a ghabhann le Coinbhinsiún 1979 ar Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin maidir le Truailleáin Orgánacha Mharthanacha	Protokół do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości dotyczący trwałych zanieczyszczeń organicznych
an t-achar a bheidh an ghrian amuigh	czas nasłonecznienia ilość energii słonecznej (w kaloriach) padająca na jednostkę powierzchni w ciągu określonego czasu np. w ciągu dnia
an tAigéan Antartach	Ocen Antarktyczny
An tAigéan Artach	Ocean Arktyczny
An tAigéan Atlantach Theas	Ocean Atlantycki Południowy
An tAigéan Atlantach Thuaidh	Ocean Atlantycki Północny
An tAigéan Ciúin Theas	Ocean Spokojny Południowy
An tAigéan Ciúin Thuaidh	Ocean Spokojny Północny
an tAigéan Indiach	Ocean Indyjski
An tAntartach	Antarktyda
an tAontas Eorpach	Unia Europejska 15 krajów (Belgia, Dania, Francja, Niemcy, Grecja, Irlandia, Włochy, Luksemburg, Holandia, Portugalia, Hiszpania, Zjednoczone Królestwo Wlk. Bryt., Austria, Finlandia i Szwecja) złączone wspólną polityką monetarną oraz aspiracjami politycznymi i społecznymi; Unia Europejska weszła w życie w wyniku Traktatu z Maastricht z 1 listopada 1993 r. i obejmuje trzy Wspólnoty Europejskie
an tAontas Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra agus Acmhainní Nádúrtha	Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów
an tAontas Idirnáisiúnta um Chaomhnú an Dúlra agus Acmhainní Nádúrtha	Światowa Unia Ochrony Przyrody
an t-athrú aeráide	zmiana klimatu
an t-athrú aeráide	zmiany klimatu
an t-athrú aeráide	zmiany klimatyczne
an t-athrú aeráide a phríomhshruthú	uwzględnianie kwestii związanych ze zmianą klimatu
an t-athrú aeráide a phríomhshruthú	uwzględnianie kwestii klimatu
an teicníocht is fearr atá ar fáil	najlepsza dostępna technika
an teicníocht is fearr atá ar fáil	BAT
an tionscal miotal neamhfheiriúil	przemysł metali nieżelaznych przemysł wytwarzający metale inne niż żelazo oraz oparte na żelazie stopy
an tionscal peitriceimiceach	przemysł petrochemiczny przemysł obejmujący produkcję i przeróbkę surowców chemicznych otrzymywanych z ropy naftowej i gazu ziemnego
an tsíocháin a choimeád	działania zmierzające do zachowania pokoju działania zapobiegania, przeciwdziałania, ograniczania lub zakończenie wrogich działań pomiędzy grupami lub krajami, podejmowane przez strony trzecie przy użyciu pozostających w dyspozycji organizacji międzynarodowych sił wojskowych i cywilnych
An Áise	Azja
An Áise Láir	Azja Środkowa
an óige	młodzież stan pomiędzy dzieciństwem a dorosłością
anailís ar an mbaol nádúrtha	analiza ryzyka przyrodniczego analiza prawodpodobieństwa wystąpienia potencjalnie niszczącego zjawiska przyrodniczego w określonym czasie i określonym miejscu
anailís ar an mbaol nádúrtha	analiza ryzyka wystąpienia katastrof naturalnych
anailís ar an toilteanas íoc	analiza gotowości ponoszenia wydatków
anailís ar an éiceachóras	analiza ekosystemu szczegółowe badania ekosystemu prowadzone w celu stwierdzenia ich właściwości z punktu widzenia składu gleb, przepływu energii, cyklów biochemicznych, biomasy, organizmów i ich związków ze środowiskiem
astú an atmaisféir	emisja do atmosfry zanieczyszczenia gazowe lub w formie drobnych cząstek stałych, wprowadzane do atmosfery
athchóiriú an tírdhreacha	restytucja krajobrazu środki podejmowane w celu przywracania walorów krajobrazowych
athrú aeráide de dhéantús an duine	zmiany klimatu spowodowane przez człowieka zmiany klimatu wynikają prawdopodobnie z efektu szklarniowego i są ubocznymi skutkami innych działań ludzkich; zmiany albedo lądów spowodowane przez pustynnienie i odlesienie wpływają na zmiany ilości energii słonecznej zaabsorbowanej przez powierzchnię Ziemi; sztuczne aerosole utworzone ze związków siarki emitowanych do atmosfery przez elektrownie mogą mieć modyfikujący wpływ na chmury, zmiany w ilości stratosferycznego ozonu w wyniku dopływu chlorofluorowęglowodrów (CFC) mają wpływ na klimat
bainistíocht an chósta	ochrona obszarów nadmorskich działania związane z planowaniem projektów, ich zatwierdzaniem lub zakazem przeprowadzania niektórych prac w obszarach nadmorskich, aby ochronić je przed niszczącymi działaniami wynikającymi z niestarannie zaplanowanych działań
bainistíocht an tslabhra	administracja przedsiębiorstwa zarządzanie i planowanie przepływu towarów, w tym sieć dystrybutorów
bainistíocht chaighdeán an aeir	sterowanie jakością powietrza tworzenie przepisów i planów działań zmierzających do osiągnięcia wyznaczonego celu, dotyczącego jakości powietrza
bainistíocht cháilíocht an uisce	zarządzanie jakością wód zarządzanie dotyczy użytkowania wód dla zapewnienia zasobów wody pitnej dla ludności, dla przemysłu, rolnictwa, a także jako środowiska bytowania ryb i innych zwierząt oraz celów rekreacyjnych; ochrona zasobów wód
bainistíocht mhéid an uisce	zarządzanie ilością wód administrowanie lub utrzymywanie ilości zasobów wody pitnej
beartas caomhnaithe an dúlra	polityka ochrony przyrody
bogthaise an atmaisféir	wilgotność atmosferyczna
bogthaise an atmaisféir	wilgotność atmosfery wielkość określająca zawartość wody w powietrzu
Bord Feidhmiúcháin maidir leis an meicníocht ghlanfhorbraíochta	Rada Zarządzająca Mechanizmem Czystego Rozwoju
Bord Feidhmiúcháin maidir leis an meicníocht ghlanfhorbraíochta	Rada Zarządzająca CDM
buiséad an Chomhphobail	budżet Wspólnoty Europejskiej zestawienie przychodów i wydatków Wspólnoty Europejskiej w określonej jednostce czasu
bun an uisce	dno wód dno, na którym spoczywają wody
buntáiste an úsáideora	przewaga użytkownika
caidreamh idir an Domhan agus an Ghrian	zależności Ziemia-Słońce istnienie Ziemi jako planety nadającej się do życia zależy do Słońca, energia słoneczna jest głównym czynnikiem wyznaczającym klimat; stąd warunki na Słońcu i warunki na Ziemi są ściśle powiązane; chociaż światło słoneczne może wydawać się niezmienne, promieniowanie zmienia się; wielu uczonych podejrzewa, że aktywność plam słonecznych ma większy wpływ na zmiany klimatu niż efekt cieplarniany
caidreamh idir daoine agus an dúlra	wzajemne oddziaływanie człowieka i przyrody
caighdeán an aeir	jakość powietrza stopień zanieczyszczenia powietrza; dopuszczalne zanieczyszczenie powietrza
caighdeán an bhia	jakość żywności
cainníochtú an loirg comhshaoil	oznaczanie śladu środowiskowego
caomhnú an chomhshaoil	ochrona środowiska ogół działań ukierunkowanych na utrzymanie i zachowanie tych właściwości środowiska przyrodniczego i zurbanizowanego, które są ważne dla zdrowia fizycznego i psychicznego człowieka oraz dla stanu środowiska
caomhnú an dúlra	ochrona przyrody definicja EEA - gospodarowanie zasobami przyrodniczymi Ziemi oraz środowiskiem w celu utrzymania ich walorów jakościowych i zagwarantowania, że będą one prawidłowo użytkowane
carnadh i bhfíocháin an choirp	gromadzenie substancji w tkankach ciała
cearta an duine aonair	prawa jednostki przepisy i gwarancje ustanowione prawem oraz wynikające z zasad moralnych przyznane każdemu członkowi danej społeczności
cearta an dúlra	prawa naturalne ogół przepisów wywodzących się z funkcjonowania przyrody i uważanych za obowiązujące w społeczeństwie, w przeciwieństwie do przepisów ustalonych przez człowieka
ceartúchán an atmaisféir	korekcja atmosferyczna uwzględnienie w danych z teledetekcji skutków spowodowanych przez rozproszenie i absorbcję światła
ceimic an atmaisféir	chemia atmosfery badanie przemiam i rozprzestrzeniania się składników powietrza atmosferycznego w troposferze i stratosferze
ceist gheilleagar an chomhshaoil	zagadnienie związane z ekonomiką środowiska problemy o znaczeniu społecznym obejmujące zarówno gospodarkę finansową jak i ochronę zasobów przyrodniczych w skali państwa
Cinneadh Uimhir 406/2009/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Aibreán 2009 maidir le dícheall na mBallstát a n-astaíochtaí gáis ceaptha teasa a laghdú chun freastal do cheangaltais an Chomhphobail maidir le hastaíochtaí gáis ceaptha teasa a laghdú suas go dtí 2010	decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez państwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązań Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych
Cinneadh Uimhir 406/2009/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle an 23 Aibreán 2009 maidir le dícheall na mBallstát a n-astaíochtaí gáis ceaptha teasa a laghdú chun freastal do cheangaltais an Chomhphobail maidir le hastaíochtaí gáis ceaptha teasa a laghdú suas go dtí 2010	decyzja dotycząca wspólnego wysiłku redukcyjnego
cion i gcoinne an chomhshaoil	przestępstwo przeciwko środowisku niezgodna z prawem działalność powodująca szkody w środowisku np. nielegalne składowanie odpadów, zanieczyszczanie wody itp.
Clár Comhshaoil Réigiúnach an Aigéin Chiúin Theas	Regionalny Program Środowiskowy Pacyfiku
clár téamach ar mhaithe leis an gcomhshaol agus le bainistíocht inbhuanaithe na n-acmhainní nádúrtha lena n-áirítear fuinneamh	Tematyczny program na rzecz środowiska i zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi, w tym energią
Clár Téamach ar mhaithe leis an gComhshaol agus le hAcmhainní Nádúrtha	Tematyczny program na rzecz środowiska i zrównoważonego zarządzania zasobami naturalnymi, w tym energią
clár um chaomhnú an dúlra	program ochrony przyrody skoordynowany zespół działań i procedur, zwykle prowadzonych przez organizację rządową lub organizację "non-profit" w celu ochrony i zachowania składników świata przyrody, takich jak góry, drzewa, zwierzęta lub rzeki
Coimisiún an Náisiún Aontaithe um Fhorbairt Inbhuanaithe	Komisja ds. Zrównoważonego Rozwoju
Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe chun an gaineamhlú a chomhrac	Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia w państwach dotkniętych poważnymi suszami i/lub pustynnieniem, zwłaszcza w Afryce
Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe chun an gaineamhlú a chomhrac	Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia w państwach dotkniętych poważnymi suszami i/lub p๵㡇㠀㐀㔀㜀㘀
Coinbhinsiún na Náisiún Aontaithe chun an gaineamhlú a chomhrac sna tíortha ina bhfuil triomach mór agus/nó gaineamhlú, go háirithe san Afraic	Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zwalczania pustynnienia w państwach dotkniętych poważnymi suszami i/lub pustynnieniem, zwłaszcza w Afryce
Coinbhinsiún Rotterdam ar an Nós Imeachta i dTaobh Toiliú Feasach a chur in iúl roimh ré le haghaidh Ceimiceán Guaiseach agus Lotnaidicídí áirithe sa Trádáil Idirnáisiúnta	Konwencja w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycydami
Coinbhinsiún Rotterdam ar an Nós Imeachta i dTaobh Toiliú Feasach a chur in iúl roimh ré le haghaidh Ceimiceán Guaiseach agus Lotnaidicídí áirithe sa Trádáil Idirnáisiúnta	konwencja roterdamska w sprawie procedury zgody po uprzednim poinformowaniu w międzynarodowym handlu niektórymi niebezpiecznymi substancjami chemicznymi i pestycydami
Coinbhinsiún Rotterdam ar an Nós Imeachta i dTaobh Toiliú Feasach a chur in iúl roimh ré le haghaidh Ceimiceán Guaiseach agus Lotnaidicídí áirithe sa Trádáil Idirnáisiúnta	konwencja rotterdamska
Coinbhinsiún Rotterdam ar an Nós Imeachta i dTaobh Toiliú Feasach a chur in iúl roimh ré le haghaidh Ceimiceán Guaiseach agus Lotnaidicídí áirithe sa Trádáil Idirnáisiúnta	konwencja PIC
Coinbhinsiún Vín um Chosaint an Chisil Ózóin	Konwencja wiedeńska o ochronie warstwy ozonowej
coincheap an chomhshaoil	pojęcie środowiska ogólne pojęcie ekosystemu jako środowiska życia, na dowolnym szczeblu hierarchicznym, uwzględniające jego znaczenie dla życia człowieka i potrzeby ochrony tego systemu jako całości
Comhairle Airí an CE	Rada Ministrów Unii Europejskiej główny organ legislacyjny UE; Rada reprezentuje interesy państw członkowskich na szczeblu Wspólnoty w procesie kształtowania i realizacji wspólnej polityki w każdej dziedzinie podlegającej działalności legislacyjnej Rady; w skład Rady wchodzą, po jednym z każdego państwa, przedstawiciele na szczeblu ministerialnym; państwo członkowskie sprawuje przewodnictwo (prezydencję) w Radzie przez sześć miesięcy
Comhairle an AE	Rada Unii Europejskiej główny organ legislacyjny UE; Rada reprezentuje interesy państw członkowskich na szczeblu Wspólnoty w procesie kształtowania i realizacji wspólnej polityki w każdej dziedzinie podlegającej działalności legislacyjnej Rady; w skład Rady wchodzą, po jednym z każdego państwa, przedstawiciele na szczeblu ministerialnym; państwo członkowskie sprawuje przewodnictwo (prezydencję) w Radzie przez sześć miesięcy
comhairle maidir le cosaint an chomhshaoil	doradztwo w zakresie ochrony środowiska konsultacje i zalecenia, przygotowanie wytycznych w zakresie ochrony stanu środowiska i zasobów przyrodniczych
Comhdháil Durban na Náisiún Aontaithe maidir leis an athrú aeráide	17. konferencja stron Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
Comhdháil Durban na Náisiún Aontaithe maidir leis an athrú aeráide	konferencja durbańska w sprawie zmiany klimatu
Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an Timpeallacht Dhaonna	Konferencja Narodów Zjednoczonych w sprawie ochrony środowiska
Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an Timpeallacht Dhaonna	Konferencja Sztokholmska
comhdhéanamh an atmaisféir	skład atmosfery skład chemiczny atmosfery ziemskiej: tlen, azot, argon, dwutlenek węgla, para wodna, ozon, neon, hel krypton, metan, wodór i tlenki azotu
comhdhéanamh an daonra	struktura populacji grupy mieszkańców danego regionu lub kraju i ich wzajemne proporcje
comhdhúil atá gníomhach ar an dromchla	substancja powierzchniowo czynna substancja rozpuszczalna złożona z dwóch lub większej liczby atomów, charakteryzujących się wiązaniem chemicznym, które osłabia napięcie powierzchniowe pomiędzy cieczami lub cieczą i ciałem stałym; często używana jako detergent
comhábhar an atmaisféir	składniki powietrza składniki powietrza: azot (79,1%), tlen (20,9%) i dwutlenek wegla (około 0,03%) oraz śladowe ilości gazów szlachetnych, pary wodnej, substancji organicznej i pyłu zawieszonego
corp an duine	ciało ludzkie fizyczna struktura czlowieka
cosaint an chomhshaoil	ochrona środowiska środki i sposoby kontroli stosowane w celu zapobieżenia szkodom środowiskowym i degradacji środowiska, a także w celu zapewnienia trwałości zasobów przyrodniczych
cosaint an chomhshaoil sa ghnóthas	ochrona środowiska w przedsiębiorstwie środki ostrożności, działania, procedury postępowania lub urządzenia stosowane przez jednostki poza-rządowe, handlowe lub przemysłowe, mające na celu zapobieganie lub ograniczenie szkód w ekosystemach i zagrożenia dla zdrowia ludzi
cosaint an chósta	ochrona wybrzeży sposób gospodarowania środowiskiem, mający na celu osłabienie degradacji wybrzeży morskich spowodowanych przez procesy erozyjne
cosaint an dúlra	ochrona przyrody działania zapobiegawcze, procedury lub urządzenia służące zapobieganiu lub zmniejszeniu ryzyka szkód w środowisku
cosaint de réir eolas an ama	obrona w oparciu o stan wiedzy naukowej i technicznej
costas an uisce	cena wody ilość pieniędzy wydawana na zapewnienie dostaw wody
cothabháil an chomhshaoil	zachowanie stanu środowiska
Creat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe ar an Athrú Aeráide	Ramowa konwencja ONZ w sprawie zmian klimatu
Creat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide	Ramowa konwencja ONZ w sprawie zmian klimatu
cruas an uisce	twardość wody ilość rozpuszczonych w wodzie soli wapnia i magnezu
cumas an aire	kompetencje ministra wiedza, wykształcenie, kwalifikacje, zdolności oraz władza wiążące się ze stanowiskiem szefa administracji lub innym stanowiskiem kierowniczym będącym w gestii szefa rządu
cuntas imréitigh lárnach maidir leis an scéim trádála astaíochtaí	centralny rachunek rozliczeniowy ETS
cur chuige solúbtha maidir le cosaint an chomhshaoil	elastyczne podejście w ochronie środowiska elastyczne ujmowanie kontroli całkowitej emisji do środowiska pozwalające na liberalne traktowanie jednostek, w których nakłady na ograniczanie emisji są zbyt wysokie kosztem innych emitentów, w których ograniczenie emisji odbywa się z mniejszym nakładem środków
cuspóir an ghnó eacnamaíoch aonair	cel gospodarczy przedsiębiorstwa cele odnoszące się do gospodarki zakładu wytwórczego związego z daną dziedziną przemysłu i rozwojem produkcji
cáilíocht an uisce	jakość wody podzielone na klasy zawartości w wodzie poszczególnych komponentów (organicznych i nieorganicznych, chemicznych lub fizycznych)
cóireáil fuíolluisce ar an láithreán	lokalna oczyszczalnia ścieków proces oczyszczania ścieków w miejscu ich powstawania
córas dlí an Chomhphobail	system prawny Wspólnot Europejskich przepisy prawa Wspólnoty Europejskiej obowiązujące w krajach członkowskich
cúis an ghalair	przyczyna choroby
cúrsaíocht an atmaisféir	krążenie mas powietrza ruchy mas powietrza i związany z tym przepływ energii pomiędzy warstwami powietrza
deighilt ag an bhfoinse	segregacja u źródła segregacja różnych odpadów w miejscu ich wytwarzania, w celu ułatwiania efetywnego recyklingu
D'fhéadfadh sé éirí an-inadhainte agus é á úsáid. D'fhéadfadh sé éirí inadhainte agus é á úsáid.	Podczas stosowania może przekształcić się w substancję wysoce łatwopalną. Podczas stosowania może przekształcić się w substancję łatwopalną.
dliteanas an táirgeora	odpowiedzialność wytwórcy odpowiedzialność i obowiązki spooczywające na wytwórcy produktu lub wykonawcy usługi, w związku z wyrządzeniem szkody lub krzywdy konsumentowi
dlí an Chomhphobail	prawo wspólnotowe prawo Wspólnoty Europejskiej
dlí an chomhshaoil	prawo ochrony środowiska szerokie spektrum opcji legislacyjnych dotyczących ochrony środowiska, od praw rygorystycznych, takich jak porozumienia międzynarodowe i ustawy państwowe do praw mniej rygorystycznych, takich jak zasady, wytyczne, zalecane praktyki lub procedury
dlí an fhoráiste	regulacje prawne dotyczące przetwórstwa i wykorzystania pasz
dlí coiriúil an chomhshaoil	prawo karne z zakresu środowiska zbiór przepisów dotyczących działań lub przypadków zaniedbania ekologicznego uznanych za szkodliwe dla społeczeństwa lub interesów władz i prawnie zabronionych
dlús an daonra	gęstość zaludnienia proporcja liczby osób do powierzchni trenu, którym dysponują; liczba ludności zamieszkującej dany obszar przypadająca na jednostkę powierzchni terenu
do-aisathraitheacht an fheiniméin	nieodwracalność zjawiska rodzaj procesu, który wyklucza osiągnięcie stanu środowiska sprzed jego rozpoczęcia
dramhaíl a bhailiú ag an bhfoinse	zbiórka odpadów u źródła zbieranie odpadów w miejscu ich powstawania i wywożenie ich
dramhaíl a chosc ag an bhfoinse	zapobieganie powstawaniu odpadów u źródła
dreasacht in aghaidh an truaillithe	bodziec przeciwdziałający zanieczyszczaniu nagroda lub kara finansowa, mająca nakłonić do przestrzegania wymogów ochrony środowiska
dáileadh geografach an daonra	gęstość zaludnienia liczba ludności zamieszkującej dany obszar przypadająca na jednostkę powierzchni terenu
díghrádú an chomhshaoil	pogarszanie stanu środowiska stopniowe zanieczyszczanie, nadmierna eksploatacja oraz niszczenie środowiska
díghrádú ar an éiceachóras	degradacja ekosystemów degradacja lub zniszczenie dużych naturalnych środowisk. Gdy ekosystem jest zagrożony katastrofą naturalną lub spowodowaną przez ludzi staje się niezwykle trudnym obliczenie efektów powracającej fali. Gdy dwa lub więcej ekosystemów uległo degradacji, prawdopodobieństwo zniszczeń synergicznych rośnie wielokrotnie. Ekosystemy w wielu regionach są zagrożone pomimo ich bogactwa biologicznego i obietnicy materialnych korzyści
eacnamaíocht an chomhshaoil	ekonomika środowiska wyspecjalizowana gałąź ekonomiki obejmująca zgadnienia ograniczania emisji i ochrony środowiska, których koszty z trudnością poddają się wycenom
eacnamaíocht an fhuinnimh	energetyka dział gospodarki obejmujący przetwarzanie, przesyłanie, gromadzenie i wykorzystywanie różnych rodzajów energii
eagraíocht um chaomhnú an dúlra	instytucja zajmująca się ochroną przyrody
eagrú an chórais dlíthiúil	system prawny sposób, forma i instytucje umożliwiające tworzenie, wdrażanie i interpretowanie prawa oraz ich wzajemne koordynowanie
eolaíocht an atmaisféir	nauka o atmosferze nauka zajmująca się badaniem dynamiki, fizyki i chemii zjawisk atmosferycznych
eolaíocht an chomhshaoil	nauki stosowane z zakresu ochrony środowiska badania interdyscyplinarne w zastosowaniu do problemów ochrony środowiska
feabhas ar cháilíocht an uisce	poprawa jakości wody poprawa stanu i jakości wody
fill ar an dúlra	powrót do natury
fisic an atmaisféir	fizyka atmosfery badanie zjawisk fizycznych w atmosferze
foirm an mhargaidh	organizacja rynku całokształt stosunków handlowo-gospodarczych, obejmujący sprzedaż i kupno towarów, wymianę kapitałów, usług
forbairt an chomhshaoil	rozwój środowiskowy wzrost, postęp lub rozwój w sprawach związanych z ekologią
forbairt an chósta	zagospodarowanie obszarów nadbrzeżnych intensywne zagospodarowanie terenów nadmorskich
forfheidhmiú dhlí an chomhshaoil	egzekwowanie prawa ochrony środowiska działalność związana z egzekwowaniem praw i wymuszaniem posłuszeństwa wobec obowiązujących przepisów w zakresie zachowania stanu środowiska, ochrony zasobów przyrodniczych i zdrowia ludzi
forghníomhú an dlí	przestrzeganie prawa działania mające na celu ochronę porządku prawnego i wymuszenie przestrzegania obowiązujących przepisów
frasaíocht an atmaisféir	opady atmosferyczne woda w postaci ciekłej lub stałej spadająca z chmur na powierzchnię Ziemi albo osadzająca się bezpośrednio z atmosfery jako rezultat kondensacji pary wodnej na powierzchni Ziemi
Fóram na Mórgheilleagar ar Shlándáil Fuinnimh agus ar an Athrú Aeráide	forum największych gospodarek świata na rzecz bezpieczeństwa energetycznego i zmiany klimatu
Fóram na Mórgheilleagar ar Shlándáil Fuinnimh agus ar an Athrú Aeráide	forum największych gospodarek świata
galar a bhaineann leis an gcomhshaol	choroba związana ze stanem środowiska
gaol idir sláinte agus an comhshaol	zależność stan środowiska-zdrowie ludzi związek między jakością środowiska a stanem zdrowotnym ludzi
geilleagar an mhargaidh	gospodarka rynkowa system gospodarczy , w którym alokacja zasobów (pracy, ziemi, kapitału) oraz podział wytworzonych produktów pomiędzy poszczególne jednostki dokonuje się za pośrednictwem rynku; podstawą gospodarki rynkowej jest prywatna własność czynników wytwórczych
gníomhaire a imoibríonn leis an dromchla	środek powierzchniowo czynny substancja, która użyta w niewielkich ilościach modyfikuje właściwości powierzchni płynów i ciał stałych redukując napięcie powierzchniowe w cieczy lub napięcie międzyfazowe pomiędzy dwoma niemieszającymi się cieczami, takimi jak olej i woda
gníomhaíocht bunaithe ar an talamh	działalność gospodarcza na lądzie
gás an tsloda mhúnlaigh	gaz gnilny z osadów ściekowych
iarmhairt an leibhéil fostaíochta	skutki w zakresie poziomu zatrudnienia wpływ określonej polityki w regionie lub w kraju na liczbę osób w wieku aktywności zawodowej aktualnie zatrudnionych
iarmhairt ar an duine	wpływ na człowieka definicja zbędna
iarmhairt ar an gcomhshaol	wpływ na środowisko skutki wydarzeń naturalnych lub działalności człowieka na fizyczne, chemiczne lub biologiczne składniki środowiska
idirghabháil ar an talamh	interwencja na lądzie stałym wkraczanie lub udział w procesie rozstrzygania sporów, w przypadku gdy działania mają miejsce na lądzie
idirphlé an aigéin agus an aeir	obszar wzajemnego oddziaływania powierzchni granicznych woda morska-powietrze morze i powietrze atmosferyczne to ciecze pozostające we wzajemnym kontakcie lecz w różnych stanach skupienia: ciekłym i gazowym; powierzchnia ich wzajemnego kontaktu ogranicza lecz nie zapobiega wymianie masy i energii; procesy te zachodzą najbardziej efektywnie, gdy występuje turbulencja; zarówno ciepło jak i para wodna przemieszczają się w kierunku od morza do powietrza; wymiana ciepła następuje podczas trzech zasadniczych procesów: promieniowania, przewodzenia i parowania z przewagą procesu parowania
imní maidir leis an gcomhshaol	ekologiczna troska
inbhéartú an atmaisféir	inwersja temperatury wzrost temperatury powietrza spowodowany wzrostem wysokości
Institiúid Acmhainní an Domhain	Światowy Instytut Zasobów
ionstraimí atá bunaithe ar an margadh	instrument rynkowy
leibhéal an uisce	poziom wód poziom, na którym kształtuje się lustro wody
leá an chroíleacáin	stopienie się rdzenia awaryjne przegrzanie części reaktora jądrowego, w której następuje rozpad atomowy
liacht an chomhshaoil	medycyna ekologiczna sztuka i nauka w zakresie ochrony zdrowia, promowania wartości estetycznych, zapobiegania chorobom i urazom, wspierająca się o pozytywne czynniki środowiskowe z jednoczesnym dążeniem do eliminowania zagrożeń chemicznych, fizycznych, biologicznych i radiologicznych
Loga Beartaíochta an Aontais Eorpaigh	dziennik transakcji Unii Europejskiej
luacháil eacnamaíoch ar an gcomhshaol	ocena ekonomiczna działań na rzecz środowiska zwartościowanie, oszacowanie, ocena wyników działania przedsiębiorstwa w przedmiocie ochrona środowiska i finanse
Lá Domhanda an Uisce	Światowy Dzień Wody
maolú ar an athrú aeráide	przeciwdziałanie zmianie klimatu
maolú ar an athrú aeráide	łagodzenie zmiany klimatu
measúnú ar an mbaol don chomhshaol	ocena ryzyka środowiskowego jakościowa i ilościowa ocena ryzyka, na jakie narażone jest środowisko z uwagi na aktualne lub potencjalne występowanie w nim substancji zanieczyszczających oraz/lub z powodu ich stosowania przez człowieka
measúnú ar an oidhreacht nádúrtha	ocena oddziaływania na dobra kultury inwentaryzacja zasobów naturalnych i krajobrazów w celu zapewniania ich ochrony i prawidłowego zarządzania
measúnú ar an tionchar ar an gcomhshaol	ocena oddziaływania na środowisko
meicníocht chun faireachán a dhéanamh ar astaíochtaí gás ceaptha teasa an Chomhphobail agus chun Prótacal Kyoto a chur chun feidhme	mechanizm monitorowania emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie oraz wykonania Protokołu z Kioto
monatóireacht ar an aimsir	monitoring meteorologiczny okresowe lub ciągłe nadzorowanie lub analiza stanu atmosfery i klimatu, poprzez pomiary temperatury, wilgotności, prędkości wiatru, ciśnienia atmosferycznego i in.
monatóireacht ar an atmaisféar	monitoring atmosfery regularne pobieranie próbek powietrza przez administrację rządową lub zakłady przemysłowe
monatóireacht ar an gcomhshaol	monitoring środowiska okresowe oraz/lub ciągłe pomiary, oceny oraz oznaczenia parametrów stanu środowiska i stopnia zanieczyszczenia jako podstawa do działań ukierunkowanych na zapobiegania negatywnych i szkodliwych skutków w środowisku; także prognozowanie zmian w ekosystemach
monatóireacht ar chaighdeán an aeir	monitoring jakości powietrza regularne sprawdzanie i dokumentowanie jakości powietrza w danym regionie
mothúchán i leith an dúlra	świadomość ekologiczna świadomość, wrażliwość lub sympatia do świata przyrody w niezmienionej postaci
méid an ghnó	wielkość przedsiębiorstwa definicja zbędna
múirín déanta ag an táirgeoir	kompostowanie przez producenta definicja zbędna
obair leis an óige	praca niepełnoletnich oferta pracy i zatrudnianie młodocianych, zarówno w celach zarobkowych jak i edukacyjnych
oifig 'an ionchúisitheora phoiblí	biuro oskarżyciela publicznego organ państwowy powołany do strzeżenia praworządności, szczególnie do ścigania przestępstw oraz do nadzoru nad przestrzeganiem prawa przez organy administracji państwowej, przedsiębiorstwa i organizacje zawodowe, samorządowe, spółdzielcze i społeczne
paiteolaíocht an duine	patologia człowieka nauka o chorobach człowieka, ich przyczynach, formach, objawach i skutkach
patrún an fháis uirbigh	model rozwoju urbanizacji zespół aktów, tendencji i charakterystyk obrazujących rozwój obszarów zurbanizowanych
Plean Gníomhaíochta an AE go dtí 2010 agus ina diaidh	plan działań UE do roku 2010 i na dalszą przyszłość
Plean Gníomhaíochta an AE go dtí 2010 agus ina diaidh	unijny plan działania na rzecz różnorodności biologicznej
Plean Gníomhaíochta an AE um an mBithéagsúlacht	plan działań UE do roku 2010 i na dalszą przyszłość
Plean Gníomhaíochta an AE um an mBithéagsúlacht	unijny plan działania na rzecz różnorodności biologicznej
pleanáil ar an gcostas is ísle	planowanie kosztów minimalnych proces przygotowania warunków do takiej produkcji lub dostarczania usług, które wymagają jak najmniejszego nakładu kosztów, czasu lub pracy
praghas an dramh-ábhair	cena złomu suma pieniędzy lub kwota za jaką materiały złomowane mogą być nabywane lub zbywane
praghas ar an margadh	cena rynkowa ilość pieniędzy, za jaką aktualnie można nabyć jednostkę towaru, dobra lub usługi
prionsabal an bhirt choiscthigh	zasada działania zapobiegawczego
prionsabal an bhirt choiscthigh	zasada zapobiegania
prionsabal an choiscthe	zasada działania zapobiegawczego
prionsabal an choiscthe	zasada zapobiegania
prionsabal an chomhoibrithe	zasady współpracy
prionsabal an lánpháirtithe	zasada integracji
prionsabal "an pobal a íocann"	zasada "społeczeństwo płaci" zasada polityki środowiskowej zakładająca, że koszty poprawy stanu środowiska oraz usuwania zagrożeń pokrywane są przez społeczeństwo
prionsabal um cheartúchán ag an bhfoinse	zasada naprawiania szkody w pierwszym rzędzie u źródła
prionsabal um cheartúchán ag an bhfoinse	zasada usuwania szkód u źródła
Prótacal a bhaineann le hIdirghabháil ar an Mórmhuir i gcás Truailliú ag Substaintí seachas Ola	Protokół dotyczący interwencji na morzu pełnym w razie zanieczyszczenia morza substancjami innymi niż olej
Prótacal a ghabhann le Coinbhinsiún 1979 ar Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin chun laghdú a dhéanamh ar an Aigéadú, ar an Eotrófú agus ar an Ózón ar Leibhéal na Talún	protokół z Göteborga
Prótacal a ghabhann le Coinbhinsiún 1979 ar Thruailliú Aeir Trasteorann Fadraoin chun laghdú a dhéanamh ar an Aigéadú, ar an Eotrófú agus ar an Ózón ar Leibhéal na Talún	Protokół do Konwencji z 1979 r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości, którego celem jest przeciwdziałanie zakwaszeniu, eutrofizacji i powstawaniu ozonu w warstwie przyziemnej
Prótacal 2003 a ghabhann leis an gCoinbhinsiún Idirnáisiúnta ar Bhunú Ciste Idirnáisiúnta le haghaidh Cúitimh as Damáiste ó Ola-Thruailliú, 1992	Protokół z 2003 r. do Międzynarodowej konwencji o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Odszkodowań za Szkody Spowodowane Zanieczyszczeniem Olejami z 1992 r.
Prótacal maidir le cosaint na Meánmhara i gcoinne Truailliú a tharlódh mar thoradh ar Thaiscéalaíocht agus ar Shaothrú na Scairbhe Ilchríochaí agus an Ghrinnill agus a Fho-ithreach	protokół o działalności na morzu
Prótacal maidir le cosaint na Meánmhara i gcoinne Truailliú a tharlódh mar thoradh ar Thaiscéalaíocht agus ar Shaothrú na Scairbhe Ilchríochaí agus an Ghrinnill agus a Fho-ithreach	Protokół dotyczący ochrony Morza Śródziemnego przed zanieczyszczeniem powstałym w wyniku działalności poszukiwawczej i wydobywczej na szelfie kontynentalnym oraz na dnie morskim i w jego podglebiu
Prótacal maidir le Measúnacht Straitéiseach Timpeallachta a ghabhann leis an gCoinbhinsiún maidir le Measúnacht Tionchair Timpeallachta i gComhthéacs Trasteorann	Protokół w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym
Prótacal maidir le Measúnacht Straitéiseach Timpeallachta a ghabhann leis an gCoinbhinsiún maidir le Measúnacht Tionchair Timpeallachta i gComhthéacs Trasteorann	protokół w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
Prótacal Montréal um Shubstaintí a Ídíonn an Ciseal Ózóin	Protokół montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową
Prótacal Montréal um Shubstaintí a Ídíonn an Ciseal Ózóin	protokół montrealski
radachur an atmaisféir	opad zanieczyszczeń z atmosfery opad pyłu i drobnych cząstek z powietrza
reachtaíocht um chaomhnú an dúlra	prawo ochrony przyrody zbiór przepisów ustalonych przez rząd w celu ochrony, zachowania i odnowy naturalnych siedlisk lub ekosystemów na danym obszarze
Rialachas agus Faisnéis um an Aeráid	zarządzanie i informacja w zakresie klimatu
rialú chaighdeán an aeir	kontrola jakości powietrza pomiar stężenia zanieczyszczeń w powietrzu
rochtain ar an bhfarraige	dostęp do morza
réigiún an Antartaigh	Region Antarktyki
réigiún an Artaigh	region arktyczny obszar polarny na półkuli północnej wokół bieguna północnego, obejmujący Ocean Arktyczny z wszystkimi wyspami
Saotharlann Tagartha an Chomhphobail um Thástáil ar Iarmhair	wspólnotowe laboratorium referencyjne ds. pozostałości leków weterynaryjnych i zanieczyszczeń w żywności pochodzenia zwierzęcego
scairiú an atmaisféir	warstwy atmosfery warstwy wyodrębniane w atmosferze ziemskiej, najczęściej na podstawie profilu temperatury
screamh' an Domhain	skorupa ziemska zewnętrzna powłoka kuli ziemskiej sięgająca średnio do głębokości 33 km, składająca się z trzech warstw: osadowej, "granitowej", zbudowanej głównie z granitów i "bazaltowej" zbudowanej ze skał typu bazaltu
scrios an chumhdaigh foraoise	niszczenie pokrywy leśnej niszczenie lasów w wielu krajach w celu zdobycia nowej powierzchni pod uprawy i pastwiska; dokonywane jest najczęściej bez właściwego rozpoznania zmienności takich czynników jak klimat i topografia obszaru, na którym np. nachylenie stoków i cechy gleb oraz inne charakterystyki fizjograficzne wskazują, że tereny te powinny być zagospodarowane wyłącznie jako grunty leśne
Scéim an AE maidir le Trádáil Astaíochtaí	system handlu przydziałami emisji gazów cieplarnianych we Wspólnocie
Scéim an AE maidir le Trádáil Astaíochtaí	unijny system handlu uprawnieniami do emisji
Scéim an Chomhphobail um Éiceabhainistíocht agus um Éiciniúchóireacht	system ekozarządzania i audytu we Wspólnocie
Scéim an Chomhphobail um Éiceabhainistíocht agus um Éiciniúchóireacht	wspólnotowy system ekozarządzania i audytu
scéim Éicilipéad an AE	program oznakowania ekologicznego UE
sláinte an duine	zdrowie człowieka stan organizmu człowieka, w którym wszystkie funkcje przebiegają prawidłowo; pełna sprawność i dobre samopoczucie fizyczne i psychiczne
slándáil an chomhshaoil	bezpieczeństwo ekologiczne środki techniczne i instrumenty polityczne wdrażane w celu ochrony oraz promowania bezpiecznego środowiska życia
sonraí maidir le staid an chomhshaoil	dane o stanie środowiska definicja zbędna
staidéar ar an margadh	badania rynkowe zbieranie i analiza danych na temat popytu na towary lub usługi
staidéar ar an tionchar ar an timpeallacht	studium oddziaływania na środowisko studium mające na celu stwierdzenie warunków na określonym obszarze przed rozpoczęciem inwestycji
Straitéis an AE i gcomhair Réigiún Mhuir Bhailt	strategia Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego
Straitéis an Aontais Eorpaigh um Fhorbraíocht Inbhuanaithe	strategia Unii Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju
Straitéis an Aontais Eorpaigh um Fhorbraíocht Inbhuanaithe	strategia UE na rzecz zrównoważonego rozwoju
struchtúr an atmaisféir	struktura atmosfery budowa i charakterystyka warstw atmosfery ziemskiej
struchtúr an daonra	struktura ludnościowa organizacja i wzajemne związki pomiędzy mieszkańcami danego kraju, miasta, okręgu lub obszaru
Séú Clár Gníomhaíochta Comhshaoil an Chomhphobail	szósty wspólnotowy program działań w zakresie środowiska naturalnego
sórtáil ag an bhfoinse	segregacja u źródła klasyfikacja i rozdzielanie odpadów stałych na rodzaje w miejscu, w którym są one wytwarzane
teacht aniar an éiceachórais	odporność ekosystemu
teicneolaíocht an bhia	technologia żywności stosowanie nauki i techniki w procesach wytwarzania produktów spożywczych
teicneolaíocht an chomhshaoil	technologia środowiskowa
teicneolaíocht an chomhshaoil	technologia ekologiczna
teicneolaíocht chríoch an phíopa	technologia "końca rury" podejście do kontroli zanieczyszczeń koncentrujące się na oczyszczaniu na wylocie, przed zrzutem do środowiska; przeciwną opcją są zmiany w procesie mające na celu ograniczenie zanieczyszczeń
teocht an aeir	temperatura powietrza temperatura atmosfery, odzwierciedlająca średnią energie kinetyczną ruchów cząsteczkowych w mikroregionie
teocht an aigéin	temperatura oceanów standaryzowana miara ciepłoty wód oceanicznych
teoiric an airgid	teoria pieniądza zespół spójnych założeń dotyczących popytu i podaży pieniądza, oprocentowania kredytu, przepływu pieniądza i jego wpływu na całość gospodarki lub polityki, którą powinny przyjąć instytucje kontrolujące podaż pieniądza
teoiric an chomhshaoil	teoria funkcjonowania środowiska spójny model lub opis funkcjonowania i współzależności w obrębie danego systemu oparty na oberwacji, doświadczeniu i logice
teoiric an stáit leasa shóisialaigh	teoria państwa dobrobytu polityczna koncepcja rządu w gospodarce kapitalistycznej, w której państwo jest odpowiedzialne za zapewnienie, żeby wszyscy członkowie społeczeństwa osiągali minimalny poziom życia poprzez rozdzielanie zasobów, progresywne opodatkowanie i powszechny program socjalny obejmujący ochronę zdrowia i edukację
teorainn an chórais	granice systemu
timpeallacht an chósta	środowisko obszarów nadbrzeżnych środowisko obszarów na styku lądu i morza
tionchar an dobharshaothraithe ar an gcomhshaol	oddziaływanie akwakultury na środowisko hodowla ryb (akwakultura) prowadzi do zanieczyszczenia wód składnikami odżywczymi, np. wapniem, fosforem i azotem, a także metanem i siarkowodorem, które są toksyczne dla ryb i innych organizmów wodnych
tionchar an fhuinnimh ar an gcomhshaol	oddziaływanie energetyki na środowisko energia i problemy środowiskowe są ściśle ze sobą powiązane, z uwagi na fak, że prawie niemożliwe jest wytwarzanie, przesyłanie i wykorzystanie energii bez istotnego wpływu na środowisko; związane z tym problemy środowiskowe obejmują zanieczyszczenie powietrza, wody, usuwanie stałych odpadów oraz ciepła odpadowego; emisja zanieczyszczeń ze spalania paliw kopalnych jest główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza w miastach, zanieczyszczenie wód związane jest w wykorzystaniem energii, a jednym z podstawowych problemów są wycieki ropy naftowej; przy wszystkich operacjach z substancjami ropopochodnymi istnieje skończone prawdopodobieństwo wycieków do gruntu lub do zbiorników wodnych; również górnictwo powoduje zanieczyszczenie wód, a zmiany warunków hydrologicznych wskutek działalności górniczej powodują często napływ czystych wód domiejsc gdzie ulegają zanieczyszczeniu, ponadto, przy wykorzystaniu niektórych form energii powstają niepożądane materiały - odpady stałe
tionchar an tionscail ar an gcomhshaol	oddziaływanie przemysłu na środowisko oddziaływania wynikające z prowadzenia działalności przemysłowej
tionchar ar an gcomhshaol	wpływ na środowisko
tionchar ar an intinn	skutki umysłowe
tionchar bitheolaíoch an truaillithe	biologiczne skutki zanieczyszczenia skutki zanieczyszczenia dla organizmów żywych
tionchar chúrsaí iompair ar an gcomhshaol	oddziaływanie transportu na środowisko transpot odziaływuje na jakość powietrza i klimat akustyczny oraz w znacznym stopniu przyczynia się do fragmentacji ekosystemów
tionchar na foraoiseachta ar an gcomhshaol	oddziaływanie leśnictwa na środowisko oszacowanie bezpośrednich i pośrednich skutków gospodarki leśnej dla środowiska
tionchar na fóillíochta ar an gcomhshaol	oddziaływanie rekreacji na środowisko turystyka i rekreacja są często źródłem poważnych szkód w środowisku, szczególnie z uwagi na miejsce lub skalę zjawiska
tionchar na hiascaireachta ar an gcomhshaol	oddziaływanie rybołówstwa na środowisko rybołówstwo może wpływać szkodliwie na środowisko z powodu np.: ścieków z gospodarstw rybnych, niezamierzonych przyłowów gatunków, w tym gatunków chronionych, stosowania technik rybołówstwa przemysłowego (trałowania itp.), nielegalnych połowów z użyciem cyjanku i dynamitu
tionchar na talmhaíochta ar an gcomhshaol	oddziaływanie rolnictwa na środowisko rolnictwo wywiera istotny wpływ na jakość wód, zwiększa odpływ sedymentów w ciekach wskutek erozji, zwiększa zanieczyszczenie odpływu przez substancje chemiczne zawarte w środkach ochrony roślin, nawozach, itp. wywołując niekorzystne zmiany w ekosystemach wodnych i lądowych
tionchar na turasóireachta ar an gcomhshaol	oddziaływanie turystyki na środowisko turystyka i rekareacja są często źródłem poważnych szkód w środowisku, szczególnie z uwagi na miejsce lub skalę zjawiska
tionchar tithe ar an gcomhshaol	oddziaływanie gospodarstw domowych na środowisko oddziaływania objemują emisje z instalacji ogrzewania, zrzut ścieków, odpady, np. emisje gorącego powietrza, ditlenek węgla, tlenek węgla, para wodna i tlenek azotu, ścieki domowe, odpady gospodarstwa domowego
tionscadal an alúmanaim	przemysł aluminiowy dział przemysłu zajmujący się procesami wydobycia i przetwarzania aluminium
tionscal an bhia	przemysł spożywczy komercyjna produkcja i pakowanie żywności
tionscal an pháipéir	przemysł papierniczy przemysł związany z produkcją papieru
tionóisc ag an obair	wypadek przy pracy wypadek podczas wykonywania pracy, mający związek z czynnościami zawodowymi
Treoir 2000/60/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear creat i gcomhair gnímh ag an gComhphobal sa réimse a bhaineann le beartas uisce	Dyrektywa 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2000 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej
Treoir 2000/60/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear creat i gcomhair gnímh ag an gComhphobal sa réimse a bhaineann le beartas uisce	dyrektywa ramowa wodna
Treoir 2000/60/CE ó Pharlaimint na hEorpa agus ón gComhairle lena mbunaítear creat i gcomhair gnímh ag an gComhphobal sa réimse a bhaineann le beartas uisce	ramowa dyrektywa wodna
treoir um cháilíocht an uisce	dyrektywa dotycząca jakości wody
truailliú an aeir laistigh	zanieczyszczenie powietrza w pomieszczeniach zamkniętych chemiczne, fizyczne lub biologiczne zanieczyszczenia powietrza wewnątrz budynków i innych przestrzeni zamkniętych, w których przebywają ludzie; zanieczyszczenia te mogą wynikać z obecności dymu tytoniowego, pestycydów, środków czyszczących, gazów uwalnianych z materiałów budowlanych, wykładzin, produktów gospodarstwa domowego, itp.
truailliú an atmaisféir	zanieczyszczenie atmosfery obecność substancji w atmosferze, w ilościach powodujących zagrożenie dla zdrowia ludzi lub środowiska
truailliú an chomhshaoil	zanieczyszczenie
truailliú an chomhshaoil	zanieczyszczenie środowiska wprowadzanie do środowiska, w wyniku działań człowieka, substancji lub energii, które mogą spowodować zagrożenie zdrowia ludzi, szkody w zasobach przyrodniczych i układach ekologicznych, uszkodzenia infrastruktury albo mogą kolidować z prawidłowymi sposobami użytkowania środowiska
tuairimí an phobail	opinia publiczna ogólny pogląd społeczeństwa na jakąś sprawę lub problem, zwykle formułowany poprzez wybraną grupę i często używany jako wskazówka do działania lub podejmowania decyzji
tuairisc chuig an aire	raport ministerialny pisemne sprawozdanie lub oświadczenie zawierające szczegółowy opis lub wyniki analizy zdarzenia lub sytuacji, przedstawiany osobie zajmującej z nominacji lub z wyboru wysokie stanowisko polityczne
tuairisc maidir le staid an chomhshaoil	raport o stanie środowiska pisemne opracowanie opisujące warunki ekosystemu i zasobów naturalnych danego regionu, zwykle przedstawiane przez oficjalną osobę lub jednostkę upoważnioną do ochrony ludzkiego zdrowia i środowiska w danym regionie
Tuarascáil Mheasúnachta ón bPainéal Idir-Rialtasach ar an Athrú Aeráide	sprawozdanie oceniające Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu
tubaiste de dhéantús an duine	katastrofa wywołana przez człowieka gwałtowna, nagła i destruktywna zmiana w środowisku spowodowana przez ludzi
téarmaíocht an chomhshaoil	terminologia z zakresu ekologii słownik obejmujący terminy techniczne oraz uzus językowy w zastosowaniu odpowiednio do poziomu określonych grup społecznych zainteresowanych ochroną zasobów naturalnych, zachowaniu ekosystemów oraz zdrowia ludzi
ullmhú an láithreáin tógála	przygotowanie placu budowy definicja zbędna
éiceachóras an Antartaigh	ekosystem Antarktydy
éiceachóras an Artaigh	ekosystem Arktyki
éiceachóras an chósta	ekosystem wybrzeży ekosystem wybrzeża morskiego oraz wód szelfowych
éifeacht an truaillithe	efekt oddziaływania zanieczyszczeń zasadniczy skutek (skutki) zanieczyszczenia oddziałującego na ludzkie zdrowie oraz różne aspekty związane ze środowiskiem (powietrze, woda, gleba), np. zmiany klimatu
éifeacht na trádála ar an gcomhshaol	oddziaływanie handlu na środowisko oddziaływanie handlu na środowisko może być bezpośrednie, np. handel zagrożonymi gatunkami, bogactwami, surowcami naturalnymi np. drewnem, itp. oraz pośredni np. wycinanie lasów, niszczenie siedlisk, zanieczyszczenia pochodzące z górnictwa, z produkcji energii
ídiú an chisil ózóin	zubożenie warstwy ozonowej delikatna osłona ozonowa niszczona jest przez substancje chemiczne uwalniane na ziemi; są to głównie chlorofluorowęglowodory wykorzystywane w chłodziarkach, aerozole oraz czynniki czyszczące
íonú tríd an ithir	samoooczyszczanie się gleby działanie lub proces, w ramach którego w naturalnym procesie z gleby usuwane są zanieczyszczenia
ózón an atmaisféir	warstwa ozonowa odmiana alotropowa tlenu o cząsteczkach trójatomowych, występująca w znacznym stężeniu w warstwie stratosfery