Terms for subject Information technology containing koji

Serbian Latin	English
aktivna datoteka na koju utiče naša komanda	active file
aktivni prozor na koji deluje trenutno pomeranje kursora ili komanda	active windows
aktivni sadržaj na Web stranici koji se često menja	active content
američki onlajn informacioni servis koji pruža razne Internet usluge	America Online
antivirusni program koji ispituje memoriju kompjutera i koji proverava ima li virusa u datotekama	antivirus program
atribut datoteke koji pokazuje da li datoteka može da se briše	read-only attribute
atribut datoteke koji pokazuje da li datoteka može da se menja	read-only attribute
automatski program koji pretražuje In ternet pronalazeći nove Web dokumente	spider
bilo koji deo koda unutar programa koji može da se izvrši	routine
bilo koji deo sistema	resource (ili mreže koji može da se dodeli programu u toku rada)
bilo koji kompjuter zasnovan na Intelovom mikroprocesoru sa x86 instrukcijama	x86
bilo koji taster na tastaturi kompjutera	any key
broj koji omogućava slanje IP paketa određenom računaru priključenom na Internet	port number
broj koji programer daje svom programu radi identifikacije	version number
brzina kojom modem prenosi podatke	baud rate
daljinski priključak koji omogućava direktan pristup računaru	remote terminal
deo brze memorije u koju se smeštaju instrukcije koje CPU treba da izvrši	CPU cache
deo instrukcije koji definiše operaciju koja će se izvršavati	operation code
deo izvršavanja programa koji se odvija u centralnoj jedinici	processing
deo koji se pruža iznad ravni slova	ascender
deo programs koji se sastoji od jednog ili vise modula	phase
deo sistema koji upravlja čitavim sistemom	kernel
deo sistema sa kojim je korisnik u interakciji	user interface
deo web stranice koji sadrži reklamu	banner
digitalni snimak koji se prikazuje sa frekvencijom od 30 kadrova u sekundi	full-motion video
direktorijum iz kojeg se kopiraju originalne verzije datoteka na drugo mesto	source directory
direktorijum koji sadrži datoteku System i druge važne datoteke	System folder (Apple Macintosh)
direktorijum na disku koji se nalazi na nekom drugom kompjuteru u lokalnoj kompjuterskoj mreži	network directory
direktorijum na FTP serveru koji je dostupan svim korisnicima	public directory
disk koji može da se ukloni iz disk jedinice	removable disk
disk koji sadrži operativni sistem	system disk
displej koji može da prikaže 65 536 različitih nijansi boja	16-bit color
dodatni modul koji se dodaje u veću aplikaciju radi obavljanja novih funkcija	plug-in
dogadaj koji proizvodi korisnik i na koji program odgovara	event
domen koji označava adrese mrežnih posrednika	net
domen koji označava adrese vladinih agencija	gov
domen najvišeg nivoa kojim upravljaju američke vojne organizacije	mil
dugme kojim se zatvara program	X button
dugme kojim se zatvara prozor	X button
dugme Start kojim se otvara glavni meni	Start button
duplikat servera koji sadrži datoteke sa nekog drugog popularnog servera	mirror site
ekranski filter koji se stavlja preko monitora	glare filter
elektromehanidki uređaj koji đita i piše po disku	disk drive
elektronski znak koji se stavlja na diskete	label
elektronski znak koji se stavlja na diskove	label
element koji u dokumentu prelazi ivicu stranice	bleed
FAT sistem datoteka koji se koristi za organizaciju i upravljanje istim	FAT file system
font koji kompjuter koristi za tekst na ekranu	system font
font sličan onom koji se koristi na pisaćoj mašini	monospace font
grafikon koji prikazuje podatke u grafičkom umesto u numeričkom obliku	chart
grafički element koji se koristi za dekoraciju dokumenta	dingbat
grupa korisnika koji zajedno rade na jednom projektu	workgroup
grupa ljudi koju povezuje zajedničko interesovanje	user group
hardver koji simulira drugi takav hardver	emulator
hardver koji simulira drugi takav softver	emulator
hardverski uređaj koji ubrzava	accelerator (ili poboljšava performanse programa)
HTTP odgovor servera koji znadi 'Web stranica nije pronadena'	404 (Not Found)
indikator na ekranu koji pokazuje gde se nalazi miš	cursor
interfejs koji koristi sistem IBM PC AT za rad sa CD-ROM drajvom	ATAPI
internet sadržaj sa dnevnim vestima koji se e-mailom šalje korisnicima	news-letter
interventni taster koji prebacuje korisnika u drugi program	hot key
iseći deo prikazane slike koji se nalazi iza određene granice koju odreduje korisnik	clip
izraz obično numerički koji označava neku poziciju u memoriji ili odredeni deo sistema	address
izvorni dokument iz kojeg se uzimaju podaci	source document
izvorni podaci na kojima se zasniva aplikacija	source data
javni kompjuter koji obezbeduje informacije za javnost	kiosk
kablovski modem koji šalje i prima podatke preko koaksijalne kablovske televizijske mreže	cable modem
kanal kod kojeg je moguće istovremeno prenošenje podataka u oba smera	duplex channel
kod koji ukazuje na početak i kraj nekog elementa	tag
kod koji vodi evidenciju broja posetilaca na nekom sajtu	counter
kod programa koji može da se izvršava na udaljenom kompjuteru	applet
koji izgleda kao da jeste a u stvari nije	virtual (npr. virtualni CD-ROM drajv)
koji je ograničen na određeno područje	local
koji je promenljive veličine	scalable
koji može da se izvršava na vise kompjuterskih sistema	portable
koji obezbeđuje neposrednu komunikaciju između korisnika i operativnog sistema	shell
koji se odnosi na štampanu ploču od vise slojeva materijala	multilayer
koji se trenutno koristi	active
koji vodi ka nevažećim rezultatima	illegal
količina informacija koju kompjuter može da obradi	capacity
komercijalni program firme Adobe koji proizvodi PDF	Acrobat (Portable Document Format)
kompjuter koji izgleda i ponaša se kao poznatiji i mnogo skuplji kompjuter	clone
kompjuter koji može da radi i na baterije i da se koristi na bilo kom mestu	notebook computer
kompjuter koji može da stane na dlan	palmtop
kompjuter na lokalnoj kompjuterskoj mreži koji obezbeđuju resurse za radne stanice na mreži	server
kompjuter sa procesorom koji se sastoji od jednog čipa	microcomputer
komprimovan disk koji ima povećan kapacitet	compressed drive
kontrolni HTML kod u dokumentu koji se ponaša kao odredište hiperveze	named anchor
konzorcijum koji uspostavlja standarde u svim oblastima povezanim sa WWW	World Wide Web Consortium
korisnik koji je trenutno priključen na Internet	online
lokacija u zapisu na koju se smešta određen tip podataka	field
mala datoteka koju Web server smešta na klijentov kompjuter	cookie
mala slika na ekranu za predstavljanje objekta kojim korisnik otvara neki program	icon (ili dokument)
mali element od magnetnog materijala torusnog oblika koji se koristi kao medijum za čuvanje podataka	magnetic core
mali element od magnetnog materijala torusnog oblika koji se koristi kao medijum za čuvanje podataka	core
maska kroz koju se propuštaju podaci kako bi se eliminisali odredeni elementi	filter
maska kroz koju se propuštaju podaci kako bi se eliminisali odredeni elementi	filtrate
medijum za zapisivanje koji zadržava zapisane podatke i bez elektrićnog napajanja	permanent storage
mehanizam koji pomera papir kroz štampač	paper feed
memorija ili poseban uređaj koji se koristi prvenstveno za smeštanje memorisanje podataka	storage
memorija koju program "vidi" kao veću nego što stvarno jeste	virtual memory
memorija odvojena za podatke koji se čitaju sa diska	disk buffer (ili će uskoro biti upisani na njega)
meni koji se otvara nadole sa linije menija	pull-down menu
meni koji se pojavljuje kao rezultat izbora elementa iz menija višeg nivoa	submenu
mesto na matičnoj ploči u koju se umeće neki dodatni uređaj	slot
miš i koji 'je' priključen na kompjuter	peripheral
miš i koji 'je' priključen na kompjuter	peripheric
modem i koji 'je' priključen na kompjuter	peripheral
modem i koji 'je' priključen na kompjuter	peripheric
monitor koji prikazuje slike samo u dve boje	monochrome
najduži taster u donjem redu koji služi za pravljenje razmaka u pisanju teksta	Spacebar
neispravna staza na disku koju operativni sistem zaobilazi	bad track
nepročitan članak elektronske konferencije koji je korisnik primio ali ga još uvek nije otvorio	unread
niz podataka koji se koristi za identifikaciju	signature
niz uzastopnih prozora koji se delimično preklapaju	cascading windows
niz znakova koji obično predstavlja čitljiv tekst	string
od kojih svaki ima sopstveno ime i tip	record
odgovor servera koji znadi 'pristup bez ovlašćenja'	401 HTTP (Unauthorized)
odgovor servera koji znadi 'zabranjen pristup stranici'	403 HTTP (Forbidden)
odnosi se na sistem koji koristi 16 umesto 10 brojeva u računanju	hexadecimal
okruženje i interfejs koji omogućava programerima da na svom kompjuteru prave aplikacije za odredeni operativni sistem	API
operativni sistem koji je Microsoft objavio 1993 godine	Windows NT
operativni sistem Microsoft-a koji se pojavio 1983	Windows
operativni sistem sa grafičkim korisničkim interfejsom koji je Microsoft publikovao avgusta 1995	Windows 95
optički uređaj koji koristi fotoosetljivu opremu za uzimanje slike	scanner
podaci koji mogu da se menjaju tokom izvršavanja programa	variable
podaci koji se sastoje od znakova za slova i brojeve	text
podatak koji se koristi u vise programa	resource
podmetač za zglob sake koji se postavlja ispred tastature kompjutera	wrist support
pojedinac koji piše kompjuterske programe i otklanja greške iz njih	programmer
poređenje verzija datoteka kojim se osigurava da kopije sadrže iste podatke	synchronization (npr. na dva udaljena kompjutera)
povratni taster koji pomera kursor za jedno mesto nalevo brisanjem teksta	Backspace key
pravila po kojima se piše kod programskog jezika	syntax
prazan prostor koji se dodaje na unutrašnju marginu izmedu dve naspramne stranice kako bi se one lakše povezale	gutter
predstavljen u obliku koji kompjuter može da interpretira i koristi	machine-readable
pretraživač Web-a koji korisniku omogućava pregled HTML dokumenata	Web browser
pretraživač Web-a koji podržava jezik Džava	Java-compliant browser
pripadnik klase u objektno orijentisanom programiranju koji koristi usluge druge klase	client
priručni meni koji se pojavljuje na ekranu kada korisnik izabere odredeni element	popup menu
priručni meni koji se pojavljuje na ekranu kada korisnik izabere odredeni element	pop-up menu
privremena datoteka koju neki programi prave u memoriji	temporary file (ili na disku)
proces koji je iniciran od Strane drugog procesa	child
proces koji omogućava povećanje brzine pristupa podacima	defragmentation
procesor koji je korporacija Intel izbacila na tržište marta 1993	Pentium
procesor koji pomaže glavnom mikroprocesoru	coprocessor
program koji automatski odgovara na poruke e-mailom	mailbot
program koji digitalne podatke pretvara u analogne	digital-to-analog converter
program koji inficira datoteke umetanjem svojih kopija u te datoteke	virus
program koji iz mašinskog koda generiše izvorni kod	decompiler
program koji izvršava neki zadatak koji se stalno ponavlja	bot (na Internetu su poznati kao spiders)
program koji kontroliše mnoge funkcije sistema kao što su instalacije	control panel (zvuk i slično)
program koji obavlja funkciju održavanja bez znanja korisnika	daemon
program koji omogućava stvaranje i rad sa datotekama zvuka	sound editor
program koji poseduje osoba	proprietary software (ili firma i koja ima autorsko pravo)
program koji pretvara mašinski kod u izvorni kod asemblerskog jezika	disassembler
program koji prevodi kod u izvršni mašinski jezik	assembler
program koji se zajednički koristi preko mreže	server-based application
program na Internetu koji traži ključne reči	search engine
program 'whois' koji korisniku omogućava pristup bazama podataka, adresama e-pošte i drugim informacijama	whois client
program za obradu koji pravi datoteke	editor (ili menja postojeće datoteke)
program za otklanjanje grešaka koji omogućava programeru da prođe kroz program korak po korak	debugger
programi koji omogućavaju rad računarskog sistema	software
programski interfejs koji koriste programi na lokalnoj kompjuterskoj mreži	NetBIOS
programski jezik koji se koristi uglavnom za internet aplikacije	Perl
protokol koji omogućava prijavljivanje na udaljeni kompjuter	Telnet
redosled u kome se elementi mogu uklanjati onim redom kojim su u uneseni	queue
rezultati rada kompjutera koji nam on prikazuje na ekranu	output (ili štampaču, smešta na disk kao datoteku ili šalje na neki kompjuter u mreži)
reči i simbole ljudskog govora i koji se koriste u obradi teksta i stonom izdavaštvu	text
samostalan uređaj koji ne zahteva podršku drugog sistema	stand-alone
samostalan uređaj koji ne zahteva podršku drugog uredaja	stand-alone
simbol koji se koristi za označavanje određenog podatka	character
simulirano 3-D okruženje kojim korisnik može da manipuliše kao da se radi o fizičkom okruženju	virtual reality
sistem koji radi u realnom vremenu	real-time system
sistem koji se koristi i za prijem i za prenos informacija	transceiver
sistem koji se koristi isključivo kao World Wide Web klijent	Web terminal (a ne kao kompjuter opšte namene)
sistem programs koji obezbeduju sporazumevanje izmedu operatora i računara	operating system
skup datoteka i programa koji se stalno nalaze na FTP serveru	FTP site
skup elemenata koji rade zajedno izvršavajući razne zadatke	system
skup hipertekstualnih dokumenata koji se nalaze na serverima na Internetu	World Wide Web
skup instrukcija koji se izvršava bez veze sa korisnikom	batch job
skup kodova u tekstualnoj datoteci koji saopštavaju kompjuteru instrukcije za rad sa tekstom	markup language (i slično)
skup pravila koji omogućava kompjuterima medusobno povezivanje sa što manje grešaka	communications protocol
skup programa i podataka koji cine operativni sistem	system software
skup sličnih stvari koje se nalaze jedna do druge i sa kojima se radi zajedno, kao sa celinom	block
softver koji daje informacije iz svojih baza podataka u raznim oblicima kao što su tekst, zvuk i video	Universal Server
softver koji na Internetu pruža korisnicima razne identifikacione podatke	whois server
softver koji omogućava direktan pristup hardveru za zvuk i grafiku	DirectX
softver koji simulira drugi takav hardver	emulator
softver koji simulira drugi takav softver	emulator
softver koji upravlja hardverskim	virtual device driver (ili softverskim resursima sistema)
softver koji zvuk reprodukuje korisniku u režimu realnog vremena preko Interneta	RealAudio
softverski proizvod koji je spreman za testiranje	alpha
struktura podataka u relacionim bazama podataka koju karakterišu redovi i kolone	table
taster Apple Macintosh-a koji pritisnut u isto vreme sa drugim tasterima daje vise mogućnosti	Option key
taster koji daje alternativno značenje drugom u isto vreme pritisnutom tasteru	Control key
taster koji se koristi kao komanda za novi red	Enter key (ili za kompajliranje)
taster koji se koristi za završavanje unosa polja	Return key (ili za izvršavanje komande)
taster koji u kombinaciji sa drugim tasterom daje tom tasteru alternativno značenje	Shift key
taster koji uključuje i isključuje numerički deo tastature	Num Lock key
taster koji šalje znak da treba prekinuti zadatak	Escape key
taster u gornjem redu numeričkog dela tastature koji može da sprečava pomeranje sadržaja na ekranu	Scroll Lock key
taster za velika slova koji prebacuje znake alfabeta na tastaturi u velika slova i obratno	Caps Lock key
tasteri koji upravljaju kretanjem kursora	navigation keys
tehnika kojom se disk kopira na jedan	disk mirroring (ili vise drugih diskova)
tehnologija zapisivanja na optičke diskove pomoću laserskog zraka koji spaljuje deo magnetnog materijala kojim je obložen disk	magneto-optical recording
tekstualni znaci koji formiraju lik koji izražava određenu emociju	emoticon
telefonski modem koji podržava prelaz sa telefonskog prenosa na prenos podataka i obrnuto	voice modem
tok bitova koji se prenose nekim medijumom	bit stream
traka poliesterskog filma prevučena magnetnim materijalom koji omogućava zapisivanje podataka	tape
uredaj koji razmenjuje podatke putem telefonske linije	faxmodem
uredaj koji služi da logički poveže dva međusobno sudejstvujuća sistema	interface
uredeni niz znakova koji predstavlja osnovnu jedinicu u obradi informacija unutar računara	word
uređaj koji digitalne podatke pretvara u analogne	digital-to-analog converter
uređaj koji koristi najnoviju tehnologiju	high-end
uređaj koji može fizički da se poveže sa nekim drugim uredajem	terminal
uređaj koji omogućava prenos informacija iz jedne mreže u drugu	gateway
uređaj koji omogućava pristup kompjuterskom podsistemu	controller
uređaj koji omogućava pristup kompjuterskom podsistemu	comptroller
uređaj koji očitava podatke sa diskete	floppy disk drive
uređaj koji pretvara kompjuterske podatke iz jednog oblika u drugi	converter
uređaj koji prikazuje slike stvorene pomoću kompjuterskog video adaptera	monitor
uređaj koji upija i odaje toplotu u cilju sprečavanja pregrevanja	heat sink
uređaj u koji se smeštaju i iz kojeg se uzimaju informacije u obliku bitova	memory
veličina nad kojom se vrši operacija	operand
ventilator koji sprečava kvar usled zagrevanja	fan
veza za prenos podataka između dva uređaja koji mogu da šalju i primaju informacije, kao što su kompjuter i štampač	data link (ili glavni kompjuter i terminal)
video adapter koji sadrži grafički koprocesor	graphics accelerator
vizuelni signal koji ukazuje na grešku	alarm
vizuelni signal koji ukazuje na grešku	alarum
vizuelni signal koji ukazuje na opasnost	alarm
vizuelni signal koji ukazuje na opasnost	alarum
višebrojčana adresa koju dodeljuje InterNIC servis za registraciju	IP address (skraćenica za Internet Protocol address)
vrsta trajne memorije na koju se može pisati i koja se može brisati	flash memory
zaostali softver koji dugo stoji neprodat kod prodavca	shelfware
zapis koji predstavlja skup elemenata	record
znak * džoker koji se koristi umesto drugih znakova	asterisk
znak interpunkcije - koji se koristi u radu sa tekstualnim datotekama	en dash
znak koji se koristi kao zamena za jedan	wildcard character (ili vise znakova (najčešće zvezdica-asterisk))
znak koji u operativnim sistemima razdvaja ime datoteke od ekstenzije	dot
znak koji zamenjuje 5	Tab key (ili vise znakova razmaka (ili koji prebacuje kursor u sledeće polje za upis))
znak koji zamenjuje standardni znak za razmak kada je potrebno da se dve reči zadrže zajedno u istom redu i ne dopušta se prelom reda izmedu njih	nonbreaking space
znak u programiranju koji sadrži informaciju o datotecit	tag (tipu zapisa ili drugoj strukturi)
zvučni signal koji ukazuje na grešku	alarm
zvučni signal koji ukazuje na grešku	alarum
zvučni signal koji ukazuje na opasnost	alarm
zvučni signal koji ukazuje na opasnost	alarum
časovnik koji pokazuje stvamo vreme	time-of-day clock
šablon kroz koju se propuštaju podaci kako bi se eliminisali odredeni elementi	filter
šablon kroz koju se propuštaju podaci kako bi se eliminisali odredeni elementi	filtrate
štamparski znaci koji čine štampani tekst	type
štampač koji je priključen na kompjuter preko paralelnog interfejsa	parallel printer